Алтын Сапа
Надежда Шабаева, руководитель ТОО «ПО Глобал-Спецодежда»
По итогам ежегодного республиканского конкурса социальной ответственности бизнеса «Парыз» в 2021 году Гран-при Президента Республики Казахстан среди субъектов среднего и малого предпринимательства было удостоено ТОО «ПО Глобал-Спецодежда». Для основателя предприятия Надежды Александровны Шабаевой это далеко не первая награда, но одна из очень значимых. Не столько по статусу, впрочем, или признанию личных заслуг, а как образец для предпринимателей, как следует вести бизнес. Социальная ответственность для нее – не просто красивые слова, не поза, не способ выделиться. При общении с Надеждой Александровной возникает четкое понимание, что постоянная деятельная и вдумчивая забота о людях – ее стиль жизни. «Не только зарабатывай, но и будь полезной для общества», – говорит она. Крупный бизнес в Казахстане уже пришел к этому. И если этот постулат примет за руководство к действию большинство бизнесменов и бузнесвумен, сколько проблем в обществе можно будет решить!
«ВСЕ МЫ РОДОМ ИЗ ДЕТСТВА…»
В жизни Надежды Александровны связь с уроками детства и юности прослеживается очень ярко. Родилась она в многодетной рабочей семье в горняцком городе Хромтау Актюбинской области, где забота о ближнем и трудолюбие воспитывались с самого раннего возраста. Чтобы помочь родителям, в пятнадцать лет на время каникул устроилась работать в столовую. Самостоятельная, ответственная, аккуратная, хваткая девочка обратила на себя внимание – ей предложили работу на постоянной основе. Юной Наде очень повезло: школьные учителя с пониманием отнеслись к ситуации, предоставили ей свободное посещение уроков, помогли официально устроиться на работу; а в столовой у нее оказался великолепный наставник, многому научивший девушку. Работа была посменная, и учиться она успевала. Уже с семнадцати лет Надежде доверили самостоятельно вести столовую в УПК, а в восемнадцать она заведовала крупным объектом общепита и заочно училась в Алма-Атинском технологическом техникуме Казпотребсоюза.
Вспоминая юность, Надежда Александровна особенно отмечает значение наставничества. Личный пример старших, азы необходимых навыков, искренняя поддержка – то, что необходимо вступающим во взрослую жизнь. Очень скоро она и сама стала образцом для подражания. В раннем возрасте Надя потеряла родителей. В девятнадцать вышла замуж, а в 22 года у нее уже было двое сыновей-погодок. Пока находилась в декретном отпуске, занималась не только домом и детьми, но и подрабатывала выпечкой тортов на заказ. Мальчики росли удивительно спокойными, будто понимали, что маме нужна поддержка. А класса с четвертого они включились в активный водоворот жизни: школа-кружки-секции по расписанию, первые трудовые задания от родителей. Так сыновья Надежды Александровны учились, по сути, основам предпринимательства: не бояться работы, уметь поставить задачи и организовать свое время. Справлялись и тогда, и позже – в институте, в реальном бизнесе. Вузы оба окончили с отличием, и на одном высшем образовании не остановились, так как время требует глубоких разносторонних знаний. Сегодня это успешные бизнесмены, уверенно берущие на себя большой объем работы в семейном бизнесе и грамотно управляющие процессами. А кроме того, заботливые мужья и папы, показывающие уже своим детям пример трудолюбия и здорового образа жизни. Все вложенное в них в детстве оправдало себя, и мама с папой, вместе счастливо живущие уже 37 лет, вправе гордиться сыновьями, выросшими достойными людьми, ее крепкой опорой. А у Надежды Александровны теперь новая забота – две внучки и внук, внимающие ее словам, и с непосредственной детской радостью встречающие появление любимой бабушки на экране телевизора.
«ПОД ЛЕЖАЧИЙ КАМЕНЬ ВОДА НЕ ТЕЧЕТ»
Нелегкая трудовая юность Надежды Шабаевой не сломала ее, а сделала сильной, уверенной и чутко улавливающей, где, когда и кому она может быть полезной. В 1990-е, начав с нуля, она буквально вылепила по частичкам и дала старт нескольким бизнес-проектам – ответственно, творчески, каждый раз загораясь новым делом. Но нашла действительно свою нишу, открыв швейное производство.
– ТОО «ПО Глобал-Спецодежда» уже более двух десятилетий занимается разработкой и производством специализированных моделей одежды для разных отраслей – от горнодобывающей до ресторанного бизнеса. Четко налаженная производственная цепочка, строгий контроль за качеством, сплоченная профессиональная команда, введение новых технологий, расширение ассортимента изделий – все это позволяет бизнесу даже в сложные времена держаться на плаву, сохранять рабочие места и особенно, – отмечает Надежда Александровна, – пусть с трудом, но находить заказы, чтобы загрузить производство, чтобы коллектив своевременно получал зарплату. На предприятия товарищества принимают женщин и из социально незащищенных слоев, и с ограниченными возможностями здоровья, и освободившихся из мест лишения свободы. Попав сюда, они получают не только работу, но и доброе отношение. Их жизнь меняется в лучшую сторону. Здесь стабильная, растущая ежегодно, заработная плата, плюс надбавки за выслугу лет. Лучшие по итогам года работницы награждаются хорошими швейными машинками. – Наша задача – чтобы у каждой работающей у нас женщины дома была швейная машинка, – говорит Н. А. Шабаева. Чтобы швеи не переутомлялись, в течение рабочего дня трижды проводится производственная гимнастика, тут же, на фабрике, работницы могут пройти бесплатный курс массажа. Для сотрудниц «ПО Глобал-Спецодежда» проводятся тренинги, в том числе и не связанные напрямую с производством. Можно существенно повысить квалификацию за счет предприятия с условием последующей отработки. Но и требования к работникам предъявляются высокие: ответственность, строгая дисциплина, готовность обучаться. Одним словом, лентяи в компании долго не держатся. Надежда Александровна в принципе нетерпима к бездельникам. А привычку к труду, уверена она, необходимо воспитывать с детства.
Для Надежды Шабаевой важно и то, что находится за стенами фабрики. С 2017 года она занялась работой учебного центра «Надежда-Умит», где безработные женщины могут освоить профессию швеи и затем получают возможность трудиться в удобном для них формате: на предприятии или дома, полный рабочий день или несколько часов. В зависимости от ситуации в семье, женщинам предоставляются те или иные условия. Кроме того, многодетные мамы и работницы с ограниченными возможностями здоровья ежемесячно получают пособия за счет предприятия.
«ДАТЬ УДОЧКУ, А НЕ РЫБУ»
Большое внимание Надежды Александровны к важным моментам воспитания молодежи проявляется еще в двух проектах, работа по которым ведется на безвозмездной основе. С 2017 года «ПО Глобал-Спецодежда» сотрудничает с Актюбинским колледжем сервиса по программе дуального обучения. С первого курса студенты проходят практику на фабрике «Глобал», где их опекают наставники, помогают им освоиться на производстве, ощутить дух коллективизма и прочувствовать степень ответственности каждого на своем рабочем месте. Третьекурсников-практикантов официально трудоустраивают, а это и заработная плата, и социальные отчисления. Первые группы студентов, окончивших колледж по программе дуального обучения, сдавали демоэкзамены на базе «ПО Глобал-Спецодежда» руководителям бизнес-структур. После трех лет на фабрике у Н. А. Шабаевой кто-то легко трудоустраивается в ателье, а кто-то остается в ставшем уже привычном коллективе. – Если в девочках есть потенциал, я могу продвигать их и дальше, – высказывает свою позицию Надежда Александровна. Безвозмездное сотрудничество с колледжем не ограничивается программой дуального обучения. Так, предприятие предоставляет оборудованную площадку для проведения чемпионата «WorldSkills». И все это, в том числе амортизация оборудования, осуществляется на средства предприятия. Затраты для бизнеса немалые, но они оправдывают себя и в плане подготовки молодых профессионалов, и в плане исполнения долга перед обществом.
Особой заботой Н. А. Шабаевой являются ребята из Центра социальной адаптации молодежи «Мейрим». С 2004 года оказывалась благотворительная помощь дому юношества, а в 2017 году началось сотрудничество на новом уровне. Государство построило для выпускников детских домов целый комплекс, по сути, создав для сирот все ту же замкнутую среду. Но полноценная адаптация возможна лишь при активном включении в реальную жизнь.
И в колледже, и в центре адаптации очень признательны Надежде Александровне за помощь и поддержку. Сама же она, ссылаясь на известную притчу, образно описывает то, что делает для молодых, так: – Все зависит от самых первых шагов, от создания инструмента. Мы, наставники, не просто даем удочку. Мы вместе делаем эту удочку и показываем, как ею правильно пользоваться. А дальше каждый решает сам. Кто-то будет каждый день выходить с ней – и получит результат: стабильность, хорошую заработную плату, карьерный рост. А кто-то станет забрасывать ее изредка – и улова у него не будет. Действительно, «удочка», которую «смастерила» Надя Шабаева со своим первым наставником, позволила ей подняться самостоятельно, без чьей-либо помощи. И она уверена, что добиться успеха может каждый, стоит только приложить усилия. На сегодняшний день на предприятии «Глобал» на бесплатной основе прошли профессиональную подготовку по специальности «швея» более 300 студентов! Около 250 безработных женщин за счет компании смогли обучиться и получить профессию «швея», из них 85% трудоустроены на фабрике!
В период пандемии на базе «Глобал» специально для самозанятых был отрыт бизнес-инкубатор: оборудованный цех с рабочими местами. Результаты его деятельности оказались очень продуктивными! В сферу внимания Н. А. Шабаевой попадают и те, кто не способен позаботиться о себе сам. Так, постояльцы актюбинского дома престарелых знают, что на праздник Наурыз обязательно получат от Надежды Александровны пакеты с подарками, и там будут обувь, одежда, пледы и т. д. Радость на лицах стариков, ровесников ее родителей, является для Надежды Александровны лучше любой благодарности, выраженной словами. А еще – различные благотворительные акции, и их тоже немало. Из последних: в период пандемии компания оказала гуманитарную помощь медикам и людям из социально уязвимых слоев, организовала пошив многоразовых масок. При этом поддержку, моральную и материальную, получили самозанятые женщины: движение по городу было приостановлено, и заготовки для пошива доставлялись им на дом.
ПОТЕНЦИАЛ БЛАГОДАРНОСТИ
Из общения с теми, кому помогает «Глобал», ясно, что эта компания готова развивать новые социальные проекты. С точки зрения предпринимательства, неизбежно возникает вопрос, откуда приходят средства, позволяющие осуществлять столько социальных проектов. Н. А. Шабаева отвечает, что, конечно, в клювике им никто ничего не приносит. У компании есть постоянные партнеры, для которых важны качество и своевременные поставки с жестким контролем приемки продукции, а это – основа основ деятельности «Глобал». В 2019 году товарищество получило индустриальный сертификат, позволяющий участвовать в госзакупках, однако…
– Мы ни одного госзаказа не взяли, ни одного тендера, – замечает Н. А. Шабаева, – если бы была возможность выиграть тендер того же АО «Самрук-Қазына», мы могли бы сделать для людей гораздо больше, развивая социальные проекты…
На вопрос, какова сейчас в целом ситуация в легкой промышленности, Надежда Александровна с горечью замечает: — Очень тяжелые времена сейчас. Мы практически выживаем. С заказами проблемы. Производство не всегда загружено и бывают простои. Приходится отправлять людей в отпуск без содержания. Трудно выбить какие-то тендеры. Из-за ежегодного внедрения все новых и новых форм отчетности приходится регулярно расширять штат бухгалтеров, что способствует увеличению финансовых затрат.
Наболевших вопросов много. Также есть много новых и эффективных идей, проектов по развитию легкой промышленности, но обо всем в одном интервью не расскажешь, полагает Н. А. Шабаева.
Надежда Александровна с легким сердцем помогает тем, в ком видит «потенциал благодарности» – деятельной благодарности, когда оборудованный цех становится основой дальнейшего движения и развития, а даритель не воспринимается как бесплатная кормушка. По тому же принципу для компаний, организующих новые рабочие места, выпускающих казахстанскую продукцию, а главное – работающих результативно, большое значение имела бы поддержка государства, например, в виде льготных режимов налогообложения, субсидирования, кредитования.
Н. А. Шабаева подчеркивает, что руководители Актюбинской области прикладывают все усилия для поддержки производственной деятельности предпринимателей, посещают объекты для изучения острых проблем с тем, чтобы помогать их решать.
Отрадно, что руководство Казахстана постоянно выступает с инициативами по развитию бизнеса и поддержке социально уязвимых слоев: – Президент Казахстана Касым-Жомарт Токаев в ходе встречи с представителями бизнеса призвал начать совместную работу над выстраиванием новой экономической политики, которая должна стать основой нового Казахстана. Перечисляя такие основные ключевые принципы, как честная конкуренция, прозрачность принимаемых решений, предсказуемость государственной политики, президент отметил, что немаловажную роль в становлении нового Казахстана играет социальная ответственность предпринимателей. Но только общими усилиями всех предпринимателей можно что-то изменить, и с этим я полностью согласна, – озвучивает свою принципиальную жизненную позицию Надежда Шабаева.
Шабаева Надежда Александровна – руководитель ТОО «ПО Глобал-Спецодежда» и ТОО «Учебно-производственный комплекс “Надежда”», председатель ОЮЛ «Ассоциация производителей легкой промышленности и средств индивидуальной защиты», член президиума ОЮЛ «Ассоциация легкой промышленности РК». Названа в числе победителей проекта «100 новых лиц Казахстана» по программе «Рухани жанғыру», удостоена медали «Халық алғысы» – «Народная благодарность», утвержденной Президентом РК, юбилейной медали «30 лет Независимости Республики Казахстан», медалями НПП РК «Атамекен» «За верность делу» ІІІ степени и акима Актюбинской области «Жомарт жүрек» за вклад в развитие и неравнодушие к судьбе родного края, получила благодарственные письма от имени Президента Республики Казахстан за развитие социального предпринимательства в Казахстане на региональном уровне, Председателя Национальной комиссии по делам семьи и семейно-демографической политике при Президенте Республики Казахстан в честь 30-летия Независимости Республики Казахстан.
Компания «ПО Глобал-Спецодежда» получила Гран-при Республиканского конкурса по социальной ответственности бизнеса «Парыз» (2021), стала лауреатом премии Президента РК «Алтын Сапа» в номинации «Лучшее предприятие, выпускающее товары для населения» (2020), победителем республиканского конкурса-выставки «Лучший товар Казахстана» в номинации «Лучшие товары производственного назначения» (2019), признана «Лучшим поставщиком в категории СИЗ» по версии ERG Supplier Award-2019, удостоена диплома в номинации «Лидер качества-2019» от АО «НаЦЭкС», специальной премии ІСКЕР НПП РК «Атамекен» (2018), является лауреатом национальной премии «Любимец народа» в номинации «Социальный бизнес» (2018), отмечена благодарностью акима города Актобе за активное участие в реализации социальных проектов в поддержку людей с ограниченными возможностями и грамотой акимата Актюбинской области «Лучшее производство для работающих женщин» (2018).
Надежда Шабаева, «Глобал-Спецодежда» ЖШС басшысы
2021 жылғы бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі аясында жыл сайынғы республикалық «Парыз» байқауының қорытындысы бойынша орта және шағын бизнес субъектілері арасындағы Қазақстан Республикасы Президентінің Гран-приі «ПО Глобал-Спецодежда» ЖШС-не берілді. Кәсіпорынның негізін қалаушы Надежда Александровна Шабаева үшін бұл бірінші марапат емес, ең маңыздыларының бірі. Дегенмен бұл сыйлық мәртебе немесе жеке еңбегін мойындау емес, бизнесті қалай жүргізу керектігі туралы кәсіпкерлерге үлгі іспеттес. Ол үшін әлеуметтік жауапкершілік жай ғана әдемі сөздер, ерекшелену тәсілі де емес. Надежда Александровнамен сөйлескен кезде тұрақты іс және адамдарға мұқият қамқорлық оның өмір салты екенін анық түсінуге болады. «Тек табыс тауып қана қоймай, қоғамға да пайдалы бол» дейді ол. Қазақстандағы ірі бизнес бұл деңгейге жетті. Ал бұл қағиданы көптеген кәсіпкерлер мен іскер әйелдер іс-әрекеттерінде нұсқау ретінде қабылдаса, қоғамдағы қаншама мәселенің шешімін табуға болады!
«Біз бәріміз балалық шақтан шығамыз…»
Надежда Александровнаның өмірінде балалық және жастық шақ тағылымдарының байланысы өте анық байқалады. Ол көп балалы жұмысшы отбасында дүниеге келген, басқаларға қамқорлық пен еңбексүйгіштік қасиеттеріне жастайынан тәрбиеленген. Ата-анасына көмектесу үшін ол он бес жасында каникул кезінде асханаға жұмысқа орналасты. Тәуелсіз, жауапты, ұқыпты, қайсар қыз жұмыста көзге түсіп, оған тұрақты жұмыс ұсынылды. Жас Надяның жолы болды: мектеп мұғалімдері жағдайға түсіністікпен қарап, оның сабақтарға жұмыстан тыс кезде қатысуын қамтамасыз етті, ресми түрде жұмысқа тұруына көмектесті; ал асханада қызға көп нәрсені үйрететін тамаша тәлімгері болды. Жұмыс ауысыммен жүріп, оқуға да үлгерді. Он жеті жасынан бастап Надеждаға мекеменің асханасындағы жұмыстарды жүргізу тапсырылды, ал он сегіз жасында ол үлкен тамақтандыру нысанын басқарып, Қазтұтынуодағының Алматы технологиялық колледжінде сырттай оқыды.
Надежда Александровна өзінің жастық шағын еске ала отырып, тәлімгерліктің маңыздылығын ерекше атап өтеді. Үлкендердің жеке үлгісі, қажетті дағдылардың негіздері, шынайы қолдау — кәмелетке толғандарға керегі осы. Көп ұзамай ол өзі үлгі болды. Надя ерте жаста ата-анасынан айырылды. Он тоғыз жасында тұрмысқа шықты, ал 22 жасында оның тете екі ұлы болды. Ол декреттік демалыста жүргенде үй, бала күтімімен ғана шектеліп қалмай, тапсырыспен торт пісіріп ақша да тапқан. Ұлдар анасының жағдайын түсінгендей сабырлы болып өсті. Ал төртінші сыныптан бастап олар мектеп өміріне белсенді кірісті: кесте бойынша мектеп-үйірмелер-секциялар, ата-аналарынан алғашқы еңбек тапсырмалары. Сонымен Надежда Александровнаның ұлдары шын мәнінде жұмыстан қорықпау, міндеттерді қоя білу және уақытты дұрыс ұйымдастыру сияқты кәсіпкерлік негіздерін үйренді: Олар сол кезде де, кейін институтта да нақты бизнесте жетістіктерге жетті. Екеуі де жоғары оқу орнын үздік бітіріп, бір жоғары оқу орнында тоқтап қалмады, өйткені уақыт жан-жақты терең білімді талап етеді. Бүгінде олар отбасылық бизнесте үлкен жұмысты өз мойнына алып, процестерді сауатты басқаратын табысты кәсіпкерлер. Сонымен қатар олар қамқор отағасы мен әке ретінде балаларына еңбек пен салауатты өмір салтын ұстанудың үлгісін көрсетіп келеді. Ұлдарына балалық шағында берген лайықты тәрбие өз жемісін беріп,енді аналары лайықты тұлға болып өскен ұлдарымен, берік тіректерімен мақтанады. Ал Надежда Александровнаның ендігі сүйікті ермегі– үш немересі сүйікті әжесінің келбетін теледидар экранынан тамашалайды. Надежда Александровна тек балаларына ғана емес, басқаларға да үлгілі тұлға болды.
«Надя апай менің өмірдегі тәлімгерім», — дейді табысты кәсіпкер, елордадағы «Bronx» фитнес клубтары желісінің негізін қалаушы, үш ұлдың анасы Ләззат Ирғалиева. Бала кезінен ол отбасының досын қуана тамашалады: екі ұлдың жас анасы, кез келген уақытта әдемі және нәзік хош иіспен жүретін, үйінде әрқашан тәртіп пен тазалық бар, дастарханда дәмді тағамдар тұратын, сонымен қатар іскерлік шешімдерді телефон арқылы шешетін әйел есінде. «Әйел адам бәрін істеуі керек: әдепті болу, іскер болу, аяулы да сүйікті жар, қамқор ана болу — деп Надя апай маған үнемі үйрететін, деп жалғастырады Ләззат. -Осының бәрі сізде болса, қалғандары да болады-деп айтатын. — Надежда Александровна мен үшін өмірде де, бизнесте де үлгі болды. Ол тағы бір маңызды мәселені атап өтті.-Қазір көптеген адамдар үшін сәнді трендке айналған қайырымдылық ол үшін көптеген жылдар бойы қалыпты болды».
«Жәй жатқан тастың астынан су ақпайды»
Надежда Шабаеваның ауыр жастық шағы оны мұқалтпады, керісінше қайрай түсті, оны сенімді етіп, қай жерде, қашан және кімге пайдалы болатынын сезінуге мүмкіндік берді. 1990 жылдары жаңа істерді байқап көріп, бірнеше бизнес жобаларды жауапкершілікпен, шығармашылықпен бастады. Ол әр іске құлшына кірісті. Бірақ ол шын мәнінде тігін өндірісін ашу арқылы өз орнын тапты. Жиырма жылдан астам уақыт бойы «Глобал-Спецодежда» ЖШС тау-кен өнеркәсібінен бастап мейрамхана бизнесіне дейін әртүрлі салаларға арналған мамандандырылған киім үлгілерін әзірлеумен және тігумен айналысады. Қалыптасқан өндіріс тізбегі, сапаны қатаң бақылау, ұйымшыл кәсіпқой ұжым, жаңа технологияларды енгізу, өнім ассортиментін кеңейту – мұның бәрі бизнеске қиын кезеңде аяққа тұруға, жұмыс орындарын сақтауға мүмкіндік берді. Надежда Александровна атап кеткендей қиын болса да әсіресе жұмысшылар жалақы алу үшін тапсырыстарды табу маңызды.
Серіктестік кәсіпорындары әлеуметтік жағынан қорғалмаған, мүмкіндігі шектеулі және бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған әйелдерді қабылдайды. Мұнда келгеннен кейін олар жұмысқа ғана емес, жақсы көзқарасқа да ие болады. Ал олардың өмірі жақсы жаққа өзгереді. Кәсіпорында жыл сайын өсіп келе жатқан тұрақты жалақы, сонымен қатар еңбек сіңірген жылдары үшін үстемеақылар беріледі. Үздік жұмысшы әйелдер жыл соңында жақсы тігін машиналарымен марапатталады. («Біздің міндетіміз – бізде жұмыс істейтін әрбір әйелдің үйінде тігін машинасы болуын қамтамасыз ету», — дейді Н.А.Шабаева.) Тігіншілер шаршап қалмас үшін, өндірістік жаттығу жұмыс күні ішінде үш рет дәл сол жерде, фабрикада өткізіледі. Жұмысшылар тегін массаж курсына бара алады. Өндіріске тікелей қатысы жоқтарды қоса алғанда, «Глобал-Спецодежда» қызметкерлері үшін тренингтер өткізіледі. Кейіннен өтеу шартымен кәсіпорынның есебінен біліктілікті арттыруға болады. Бірақ қызметкерлерге қойылатын талаптар жоғары: жауапкершілік, қатаң тәртіп, оқуға деген құлшыныс. Бір сөзбен айтқанда жалқаулар компанияда ұзақ тұрмайды. Надежда Александровна негізінде жатып ішерлерге төзбейді. Ал еңбек ету әдеті бала кезінен тәрбиеленуі керек екенін айтады.
Н.А.Шабаева үшін зауыт қабырғасының артында не тұрғаны да маңызды. 2017 жылдан бастап «Надежда-Үміт» оқу орталығы жұмыс істейді, онда жұмыссыз әйелдер тігінші мамандығын игеріп, кейін өздеріне ыңғайлы форматта: кәсіпорында немесе үйде, толық күнге немесе бірнеше сағатқа жұмыс істеуге мүмкіндік алады. Отбасындағы жағдайға байланысты әйелдерге белгілі бір жағдайлар жасалады. Сондай-ақ, көп балалы аналар мен мүгедек жұмысшылар да кәсіпорын тарапынан ай сайын жәрдемақы алады.
«Балық емес, қармақ беру»
Надежда Александровнаның жастарды тәрбиелеудің маңызды сәттеріне үлкен көңіл бөлуі тегін жүргізілетін тағы екі жобада көрініс табады. 2017 жылдан бастап «Глобал-Спецодежда» дуальды оқыту бағдарламасы бойынша Ақтөбе сервис колледжімен ынтымақтастықта. Бірінші курстан бастап студенттер кәсіпорында тәжірибеден өтеді, тәлімгерлер оларға қамқорлық жасайды, өндірісте жайлы болуына көмектеседі, ұжымдық жұмыс рухын және әрқайсысының өз жұмыс орнында жауапкершілік дәрежесін сезінеді. Үшінші курстағы тағылымдамадан өтушілер ресми түрде жұмысқа орналасады, оларға жалақы мен әлеуметтік аударымдар төленеді. Колледжді дуальді оқыту бағдарламасы бойынша бітірген студенттердің бірінші топтары бизнес жетекшілеріне арналған Глобал-Спеццодежда базасында емтихан тапсырды.
Колледж директоры, т.ғ.к., доцент Гүлнар Сәнкешқызы Сахатова үлкен құрметпен және алғыспен Н.А.Шабаевамен ынтымақтастық туралы әңгімелейді. «Надежда Александровна өз мамандығы бойынша оқытуға өте ерекше көзқараспен қарайды. Ол өндіріс қызметкері, басшы ретінде не нәрсеге көбірек көңіл бөлу керектігін, қандай бағдарламаларды жаңартуды қажет ететінін айтады. Осыған байланысты мемлекеттік бағдарламалар заман талабынан қалып отыр. Мысалы, дизайн, үлгілер жасау цифрлық форматқа ауыстырылуы керек. Надежда Александровнаның дүниетанымы кең, соңғы жаңалықтардан хабардар. Ол ұсынатын нәрсе оқу процесіне оң өзгерістер әкеледі. Сондықтан, біз бірігіп оқу және жұмыс жоспарларымызды заманауи өндіріске сәйкестендіріп жатырмыз … Бұл жігерлі және қуатты адам. Және ол өндірісті дамытуға ғана емес, жұмысшы кадрларын дайындауға да мүдделі».
Н.А.Шабаеваның фабрикасында үш жылдан кейін тігін шеберханасында оңай жұмыс табады, ал біреу бұрыннан таныс ұжымда қалады. «Қыздардың әлеуеті бар болса, мен оларды алға жылжыта аламын», — дейді Надежда Александровна. Колледжмен тегін ынтымақтастық дуальді оқыту бағдарламасымен шектелмейді, мысалы, компания WorldSkills чемпионаты үшін жабдықталған алаң ұсынады. Және мұның бәрі, соның ішінде амортизация кәсіпорын қаражаты есебінен жүзеге асырылатын жабдық. Бизнеске кететін шығын қомақты, бірақ олар жас мамандарды дайындау тұрғысынан да, қоғам алдындағы борышын өтеу тұрғысынан да өзін ақтайды.
Н.А.Шабаева «Мейірім» жастарды әлеуметтік бейімдеу орталығының жастарына ерекше қамқорлық танытады. 2004 жылдан бастап Жастар үйіне қайырымдылық көмек көрсетіліп, 2017 жылы ынтымақтастық жаңа деңгейде басталды. Мемлекет балалар үйінің түлектері үшін тұтас бір кешен салды, шын мәнінде, жетім балаларға бірдей жабық ортаны жасап берді. Бірақ толық бейімделу нақты өмірге белсенді түрде қосылғанда ғана мүмкін болады. Жастайынан ата-анасыз қалып, күнделікті еңбекке араласқан Надежда Александровна бұл өмір кезеңінің маңыздылығын жақсы түсінеді. Сондықтан ол орталық директоры Жанна Сейітжанқызы Дүйсенбинаның «Мейірімде» тігін шеберханаларын ұйымдастыру туралы өтінішіне қиналмай жауап берді: орынжайды жалға алып, қажетті құрал-жабдықтарды сатып алып, орнатып, шеберлерді әкелді. Қазір фабрикадан кесілген өнімдерді осында әкеліп, дайындарын алып кетеді. Және тағы да – тәлімгерлік, болашаққа деген қамқорлық, бастамаларды қолдау. Қыздар мамандықты игеріп, жұмысқа кірісіп, жасаған жұмыстарының ақысын алады. «Надежда Александровна жанашыр, түсінетін адам. Оның жолында ешқандай кедергілер жоқ. Оның ұстанымы: жақсылық жасағың келсе, соңына дейін істе», – дейді Жанна Сейтжанқызы және Надежда Александровна мұнда тек тігін шеберханасына келетінін айтады. «Ол біздің қыздарға, болашақ үй шаруасындағы әйелдерге, болашақ аналарға өте жанашыр. Өнімдерін әкеліп, тамақ жасауды үйретеді, шеберлік сабақтарын өткізеді. Мұның бәрі де тегін — бұл балалар үшін оның жүрегі үлкен және жаны ауырады. (конец комментария)
Колледж де, бейімдеу орталығы да Надежда Александровнаға көрсеткен көмегі мен қолдауы үшін шексіз алғысын білдіреді. Оның өзі де белгілі астарлы әңгімеге сілтеме жасай отырып, жастарға не істейтінін бейнелі түрде былайша сипаттайды: «Бәрі де алғашқы қадамдарға, аспап жасауға байланысты. Біз, тәлімгерлер, жай ғана жем бермейміз. Біз бірге осы қармақ жасап, оны қалай дұрыс пайдалану керектігін көрсетеміз. Содан кейін әркім өзі шешеді. Біреу онымен күнде бірге шығады — және нәтижеге қол жеткізеді: тұрақтылық, жақсы жалақы, мансаптық өсу. Біреу оны анда-санда лақтырып тастаса оның қармағында балық болмайды.
Шынында да, Надя Шабаева өзінің алғашқы тәлімгерімен бірге «жасаған» «қармақ» оған ешкімнің көмегінсіз өздігінен көтерілуге мүмкіндік берді. Ол бәрінің жетістікке жететініне сенімді, тек күш салу керек. Н.А.Шабаеваның назарына өз-өзіне көңіл бөле алмайтындар да ілігеді.Ақтөбе қарттар үйінің тұрғындары Наурыз мерекесіне Надежда Александровнадан сыйлықтары бар пакеттерді міндетті түрде алатынын, аяқ киім, киім-кешек, көрпе т.б болатынын біледі… Қариялардың жүздеріндегі қуаныш Надежда Александровна үшін сөзбен айтылған алғыстан артық. Сондай-ақ жағдайға сәйкес қайырымдылық шаралары жиі өткізіледі. Соңғыларының қатарында: пандемия кезінде компания дәрігерлерге және халықтың әлеуметтік осал топтарына жататын адамдарға гуманитарлық көмек көрсетті, қайта пайдалануға болатын маскалар тігуді ұйымдастырды. Бұл ретте өзін-өзі жұмыспен қамтыған әйелдерге моральдық және материалдық қолдау көрсетілді: қаладағы көлік қозғалысы тоқтатылғанда тігін бұйымдары үйлеріне жеткізілді.
Ризашылық әлеуеті
«Глобал» компаниясының көмегіне жүгінген адамдармен сөйлескенде бұл компанияның жаңа әлеуметтік жобаларды әзірлеуге дайын екені көрініп тұрды. Кәсіпкерлік тұрғыдан алғанда осыншама әлеуметтік жобаларды жүзеге асыруға қаржы қайдан келеді деген сұрақ еріксіз туындайды. Н.А.Шабаева, әрине, ешкім оларға ештеңе әкелмейді деп жауап береді. Компанияның тұрақты серіктестері бар, олар үшін бірінші кезекте өнімді қабылдауды қатаң бақылай отырып, сапалы және уақтылы жеткізу маңызды және бұл «Глобал» қызметінің негізі болып табылады. 2019 жылы серіктестік мемлекеттік сатып алуға қатысуға мүмкіндік беретін өнеркәсіптік сертификат алды, алайда… «Біз бірде-бір мемлекеттік тапсырыс, бірде-бір тендер қабылдаған жоқпыз», — деп атап өтті Н.А.Шабаева. «Самұрық-Қазына» АҚ-ның тендерін ұтып алу мүмкіндігі болса, біз әлеуметтік жобаларды дамыта отырып, халық үшін көп нәрсе істей алар едік…» Жеңіл өнеркәсіптегі жалпы жағдай туралы сұрағанда Надежда Александровна: «Бұл өте қиын кезең. Біз іс жүзінде жұмыста қалдық. Тапсырыс жоқ. Біз адамдарды жалақысыз демалысқа жіберуге мәжбүрміз. Тендерді ұтып алу өте қиын. Бұл ретте есеп беру көп талап етіледі – бухгалтерлердің санынан штат тым көп. Көптеген өзекті мәселелер бар және оларды бөлек талқылау қажет деп есептейді Н.А.Шабаева.
Надежда Александровна жеңіл жүрекпен риза болатын адамдарға көмектеседі, бұл кезде жабдықталған шеберхана әрі қарай қозғалыс пен дамудың негізіне айналады, ал көмектесушіні ешкім тегін тамақтандырушы ретінде қабылдамайды. Сол қағида бойынша жаңа жұмыс орындарын ұйымдастырып, қазақстандық өнім шығаратын, ең бастысы, жақсы жұмыс істейтін компаниялар үшін мысалы, жеңілдікті салық режимдері, субсидиялар, несиелер түрінде мемлекеттік қолдаудың маңызы зор болар еді.
Н.А.Шабаева Қазақстан басшылығы бизнесті дамыту және халықтың әлеуметтік осал топтарын қолдау бойынша үнемі бастамалар көтеріп келе жатқанын атап өтті. «Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев бизнес өкілдерімен кездесуінде жаңа Қазақстанның негізіне айналуы тиіс жаңа экономикалық саясатты құру бойынша бірлескен жұмысты бастауға шақырды. Адал бәсекелестік, қабылданған шешімдердің ашықтығы, мемлекеттік саясаттың болжамдылығы сияқты негізгі түйінді қағидаттарды тізіп өткен мемлекет басшсы жаңа Қазақстанның қалыптасуында кәсіпкерлердің әлеуметтік жауапкершілігі маңызды рөл атқаратынын атап өтті. Бірақ барлық кәсіпкерлердің бірлескен күшімен ғана бірдеңені өзгертуге болады, мен мұнымен толықтай келісемін», — дейді өзінің өмірлік ұстанымын білдіріп Надежда Шабаева.
Шабаева Надежда Александровна – «Глобал-Спецодежда» ЖШС және «Надежда» оқу-өндірістік кешені» ЖШС басшысы, «Жеңіл өнеркәсіп және жеке қорғану құралдарын өндірушілер қауымдастығы» АӨ төрайымы, «Жеңіл өнеркәсіп қауымдастығы» АӨ президиумының мүшесі. «Рухани жаңғыру» бағдарламасы бойынша «Қазақстанның 100 жаңа есімі» жобасының жеңімпаздары қатарында аталып, Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен бекітілген «Халық алғысы» медалімен, «30» мерейтойлық медалімен марапатталған. «Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік жылдары», ҚР ҰКП «Атамекен» ІІІ дәрежелі «Іске адалдығы үшін» медальдарымен және Ақтөбе облысы әкімінің Республикасының дамуына қосқан және ел тағдырына қосқан үлесі үшін «Жомарт Жүрек» сыйлығымен марапатталды. Қазақстандағы әлеуметтік кәсіпкерлікті облыс деңгейінде дамытқаны үшін Қазақстан Республикасы Президентінің атынан Алғыс хаттармен, Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 30 жылдығына орай ҚР Президенті жанындағы Отбасы істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссия төрағасының алғыс хаттарымен марапатталды. «Глобал-Спецодежда» ҚБ «Парыз» бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі бойынша республикалық байқауының Гран-приін (2021) алды, «Халыққа арналған тауар шығаратын үздік кәсіпорын» номинациясы бойынша Қазақстан Республикасы Президентінің «Алтын сапа» сыйлығының иегері атанды.(2020 ж.), «Өндірістік мақсаттағы үздік тауар» номинациясы бойынша «Қазақстанның үздік тауары» республикалық байқау-көрмесінің жеңімпазы (2019 ж.), «ЖҚҚ санатындағы үздік жеткізуші» деп танылды. ERG Supplier Award 2019 сәйкес, «НаЦЭкС» АҚ «Сапа көшбасшысы — 2019» номинациясының дипломымен, «Атамекен» ҚР ҰКП «Іскер» арнайы сыйлығымен (2018 ж.), «Халық сүйіктісі» ұлттық сыйлығының иегері. «Әлеуметтік бизнес» номинациясы бойынша (2018 ж.), Ақтөбе қаласы әкімінің мүмкіндігі шектеулі жандарды қолдау бойынша әлеуметтік жобаларды жүзеге асыруға белсенді қатысқаны үшін алғысымен және Ақтөбе облысы әкімдігінің «Жұмыс істейтін әйелдерге арналған үздік өндіріс» грамотасымен марапатталды. (2018).